Заходнерусізм у інтэрпрэтацыях беларускіх даследчыкаў канца ХІХ – пачатку ХХ ст.: спадчына і дэканструкцыя

Abstract

Артыкул прысвечаны аналізу канцэпцыі заходнерусізму як спрэчнай з’явы ў беларускай гістарыяграфіі. Аўтары разглядаюць вытокі і развіццё ідэі, яе прадстаўнікоў і крытыкаў, у тым ліку М. Каяловіча, М. Любаўскага, М. Доўнар-Запольскага, В. Ластоўскага. Асобая ўвага надаецца поглядам на мову, культуру і самасвядомасць беларусаў, уплыву рэлігіі і эканамічнага становішча. Паказана, што заходнерусізм адмаўляў палітычную самастойнасць беларускага народа, а нацыянальная гістарыяграфія паступова фарміравала альтэрнатыўную канцэпцыю беларускай ідэнтычнасці.

The article is devoted to the analysis of the concept of West- Ruthenianism as a controversial phenomenon in Belarusian historiography. The authors examine the origins and development of the idea, its proponents and critics, including M. Koyalovich, M. Lyubavsky, M. Dounar-Zapolski, and V. Lastouski. Particular attention is given to views on the language, culture, and self-awareness of Belarusians, as well as the influence of religion and economic conditions. The article demonstrates that West-Ruthenianism denied the political independence of the Belarusian people, while national historiography gradually developed an alternative concept of Belarusian identity.